Thursday, January 29, 2015

Fanghma tuaitirte a chhawl min thuai...

Thian  fel deuh pakhat in youtube.com a Aizawl Thakthing veng YMA zaipawl te hla sak  'fanghma tuaitirte a chhawl min thuai' tih hla hi min kawhhmuh a, ka'n ngaithla chhin a an satute an zaithiam mai bak ah hian hla tha tak a lo ni a, a hla hian hmanlai Mizo nun a phawk chhuak tha hle in ka hria. A hla hi tu phuah nge tih ka hre thei mai lova, a phuahtu hian hmanlai Mizo nunphung a bikin lo lam a an hnathawh dan kimchang leh chung kar a nula leh tlangval te khawsak zia pawh a tarlang kim thawkhat viau a ni.
Mizo Hlothlo lai
Hmanlai Mizo nun ah khan chhungkaw tin deuhthaw in eizawn nan lo neih bak hna dang an thawk lem lova, an nitin hun chu lo a feh in an hmang ral thin a ni. Kawl a nichhuak chhiar a chhun nisa a hlothlo thin tan chuan an lo vau hnaih a thingbuk hlim te kha an chawlhhahdamna hmun pawimawh ber pakhat a ni thin a ni. Ni a lo sa a, rim taka hlo an thlawh karah khan hmalai chawlh a lo hun chuan nisa tlan sanin thingbuk hlim an bel thin a ni. He hla ah pawh hian a sawi chiang khawp mai, an thlawhlai a Pang thingkung chu sawi langin, van a ni a dul loh chang chuan an chawlhna ber a nih thin avangin chu thingkung chu vul reng turin an ngen a ni. Chu thingkung zar peng thuam ah te chu mihring te mai bak ah sava tinreng te pawn chawlhahdam nan an rawn pan khawm thin a ni. (Ka thlawhlai pangpui chu fam lul suh..fam lul suh, ka bel ang che vanzawl ni dul loh changin, Awi maw va tin reng..va tin reng an kaina thuam liai luai...)

Nileng in hlo an thlo a, tlai lam khua  alo her ta a, vau ah sava an rawn hram leh tan ta nak nak a, chung te chuan tlailam boruak ani ta tih an  rawn hrilh tan thin a ni. Chung sava hram te an hriat chuan haw hun a hnai dawn chho tan a, mahse an hlothlawh a la laklawh deuh avangin sava hram mawi tak tak ten tlai khua a ni tawh tih rawn hriattir mahse an hma hlen phawt lova haw erawh an duh ngai lo a ni. Chu mai bak ah an ral leh lama lo hran a feh midang te pawn an haw ta tih entirnan haw pahin an la rawn koh loh avang chuan haw a la hun bik lo ni ah an ngai thin a ni. Hman lai khan an ri leh lo dang a feh te an haw sup sup tawh hnu an lawmte hlo lo la thlawh pui bik kha an chindan phung a ni ngai lova, chutiang tih chu hawihawm lohna chikhat ah pawh an ngai thin hial reng a ni. (Berhva ten hawngah mi sawm em ni?...mi sawm em ni?, kan la tiam lo hmatiang kan hlen hrih dawn e, Awi maw mi u an. mi u an... min au lo e saw ral ah..awi maw saw ral ah...saw ral ah...)
Mizo hlothlo lai
Tichuan an hlothlawh hma te an hlen tak hnu chuan lo atanga haw turin an in peih ta a, hetiang hun tak hi nu leh tlangval inngaizawng te tan a hun pawimawh leh an nghahlelh em em thin hun 'inchhawlthuai' nan a hun remchang chu a ni. Hmalai Mizo nula leh tlangval inngaizawng te kha lo pakhat ah an feh ho reng thei thin lova, an feh ho theih hun chu 'lawm rawih ni'  deuh chauh hi a ni awm e. Chhunlam ah manhi lo ve ve ah fehin nileng in in hmu lo mahse a haw hma sa zawk zawk nula leh tlangval te khan an ngaihzawng te lo peng hnimbuk kar ah 'ka hmangaih em em ka lo haw san ta mai che, hei hi i tan ka lo hnuchhiah e' tih entirnan thlai thar - fanghma leh thlai rah dang remchang apiang te an lo thukru thin a,  chu chu a tu emaw zawk zawk khan an han zawng a an ngaihzawn ten an lo 'chhawlthuai na' thlai rah an hmuh veleh an ngaihzawng pa/nu chu a haw tawh tih an hrethei thin a ni.  Tunlai hun ang hi ni ta se nula leh tlangval ten an ngaihzawng te tan a gift items dawr atanga an thil lei an in present tawn thin ang hi a ni thei mai awm e. Hetianga an 'in chhawlthuaina' hi midangin lo hmu ve palh ta pawh nise a hma zan lamah "in lo pengah ka haw hmasak zawk chuan ka lo chhawlthuai dawn che nia" tih thuchah an dawng ve a nih lem loh chuan an in laksak mai mai ngai lo a ni. 
Mizo Feh hawng
Hetiang a an 'inchhawlthuaina' fanghma hi a dawngtu tan chuan a tluka thil dawn nuam leh thil hlu dang a awm thei bik chuang lo. Chu fanghma no (a tuai tir) chu tuman a chi atan an hmang ngai lo a, mahse, a lo dahtu (an mahni lo chhawlthuaitu) kha an tan chuan khawvel a mi pawimawh ber an nih tlat avangin chu fangma chu la no deuh ta pawh nise a chi atan dah an chak a, a dahtu in hmangaihna thinlung nen a a lo dah anih tlat avang chuan vanneih palh hlauh chuan a chi atan hmang pawh nise a to theih an ring ta hial thin a ni. (Fanghma tuai tir te a chhawl min thuai..chawl min thuai, chang lo mahse a chi ah dah ka nuam e, Awi maw vanneih thil thu ah a to mah na....)

He hla hi ngun tak a han ngaihthlak vang vang hian hmanlai Mizo nunphung-an lo nei a hlo an tlawh thin dan mai bak ah nula leh tlangval in ngaizawng te nun tarlanna hla tha tak a ni. Sawi uar deuh te chuan sawi ta se  tunlai tawngkam takin "hmanlai Mizo nula leh tlangval romance a ni e" an ti ta hial ve ang!

1 comment:

HRINGNUN ZIRLAI: HMEICHHE PAKHAT SA SEMCHHUAHNA HMUNA THAWK CHU

Ni khat chu hmeichhe pakhat sa semchhuahna hmuna thawk hi, a hna thawh tur a thawh zawh hnu chuan sa dahthatna/dahvawhna pindanah chuan va e...