Saturday, February 1, 2025

UNION BUDGET 2025 PHARH A NI TA

                                                                                                                                            - Dr. Lalzarzoa 
                                                                                                                               Gov't. J. Buana College

Vawiin 1 February 2025 hian Union Finance Minister Nirmala Sitharaman chuan, India sawrkar laipui budget 2025-2026 tur chu parliament-ah a pharh. Finance minister hian tun tuma budget a pharh hi a tum riat pharhna a ni.

Thil man tlawm turte:
Union budget pharh takah hian thil man tlawm tur te zingah hengte hi a tel: Cancer leh natna khirh bik enkawlna damdawi, leilunga awm thil hlu  cobalt leh lithium, puantahna hmanrua, LED/LCD TV leh mobile phone battery man leh battery siamna atana hmanrua te, tuifinriat sangha dahvawh man, thawmnaw leh hmanrua atana hman chi savun dumpawl, tualchhung thiamna hmanga kut deh atanga thil siam chhuah, lawng siamna atan hmanrua.

Thil man to turte:
Thil man to tur te zingah heng te hi a tel: Screen lian atana hman chi (Interactive Flat Panel Displays), puantah leh la phiar atanga siamchhuah thawmhnaw te.

Hmeichhe ropui Nirmala:
Tun tuma Union Budget pharh takah hian a pharhtu Nirmala Sitharaman hian vawi 8 a pharhna a ni ta a, India hmeichhia te zinga  full time finance minister hmasaber leh hmeichhia te zinga tum 8 ngawt budget pharh thei awmchhun a ni. India rama budget pharh tam ber chu Prime Minister hlui Maroji Desai kha a ni a, a ni khan tum 10 lai union budget a pharh a ni. Tin, Narendra Modi kaihhruai sawrkar hian a zawna budget vawi 14 an pharh na a ni ta a ni.

Budget thu ngaihnawm dang:
Union budget pharh chungchangah hian thil ngaihnawm ve deuh deuh a awm thin a, kum 1955 hmalamah kha chuan budget hi saptawnga pharh thin a ni a, chumi hnuah Hindi leh saptawnga print thin a ni ta a ni. Kum 1950 thleng khan President chenna Rashtrapati Bhavan ah budget hi chhut thin a ni a, mahse a hun hmaa a put ruk tak avangin Minto Road, Delhi ah press hi sawn a ni. Kum 1980 atangin North Block office lama Finance Ministry hnaiah sawrkar press hi sawn leh a ni.

Kum 1999 hmalam zawng kha chuan Union budget hi February thla tawp lamah tlai dar 5-ah pharh thin a ni a, a hun hi BJP minister Yashwant Sinha khan chawhma dar 11-ah a sawn hma a ni. Kum 2017 atangin khatih laia union finance minister Arun Jaitley khan February ni 1 ah union budget a pharh tan a, tun thlengin hei hi hman chhunzawm a ni ta a ni. British in India min awm lai atanga lo chin than tawh ni tlak hnua budget pharh chu thlak hlen a lo ni ta zel a ni.

Budget tih thumal mawlh mai hi?
Chuan maw, mi thiam ten an sawi dan chuan "budget' tih thumal hi a awmzia ber chu 'savun ip (bag)' tihna a ni e an ti. Tunhma lamin sum enkawltuten, sum dinhmun an sawifiah dawna 'tangka ip' sawh hawnna tur tia tawngkam an hman thin avangin he thumal hi hman chhunzawm a ni ta zel nia sawi a ni.


UNION BUDGET 2025 PHARH A NI TA

                                                                                                                                           ...